نشست تخصصی «ضرورت حفظ میراث در برنامهریزی و طراحی بافتهای تاریخی شهری» روز چهارشنبه ۵ آذر با سخنرانی دکتر قلینژاد پیربازاری، عضو هیأت علمی و معاون فناوری و کاربردیسازی پژوهشگاه میراث فرهنگی، در دانشکده هنر و معماری برگزار شد. با توجه به آلودگی هوا، این نشست بهصورت مجازی و با حضور دکتر حقروستا، دکتر یزدانپناه و جمعی از دانشجویان سال آخر رشته شهرسازی در چارچوب درس «کارگاه ۴» دنبال شد.
دکتر قلینژاد در این جلسه با طرح نقدهایی درباره روند تخریب میراث تاریخی در کشور، بر جایگاه حفاظت از میراث فرهنگی بهعنوان بخشی جداییناپذیر از توسعه پایدار تأکید کرد. او سه چالش اصلی تهدیدکننده میراث تاریخی را رشد شتابان شهرنشینی، توسعه کنترلنشده گردشگری و تغییرات اقلیمی دانست؛ عواملی که بهطور مستقیم بر میراث معماری و شهرسازی تأثیر میگذارند.
وی با اشاره به رویکردهای نظری حفاظت، خاطرنشان کرد که تمرکز صرف بر بناها کافی نیست و باید نگاه به بافت و شهر بهعنوان یک کل ارتقا یابد. او سپس با مرور نمونههای موفق بینالمللی از جمله شهرهای فلورانس، ونیز، بولونیا و همچنین تجربههای ژاپن، تأکید کرد که پروژههای انسانمحور، تقویت هویت محلات و مداخلات کوچکمقیاس میتوانند مسیر حفاظت و بازآفرینی را پایدارتر کنند.
در مقابل، برخی مداخلات شهری در ایران از نظر وی دچار ضعفهایی همچون تغییرات نسنجیده، بیتوجهی به هویت محلات و گرایش به پروژههای بزرگمقیاس است؛ پروژههایی که اغلب ارتباطی با تاریخ شهر ندارند.
او حفاظت را موضوعی میانرشتهای دانست که بدون همکاری حوزههایی مانند شهرسازی، معماری و علوم اجتماعی به نتیجه نخواهد رسید. همچنین یادآور شد که هر بافت تاریخی ویژگیهای خاص خود را دارد و نمیتوان نسخه واحدی برای همه شهرها پیچید. از نظر او، حفظ هویت تاریخی و توجه به ساکنان قدیمی محلات لازمه موفقیت هر برنامه حفاظتی است و پروژههای بزرگمقیاس بدون مشارکت جامعه محکوم به شکستاند.
در پایان این نشست، دانشجویان پرسشهایی درباره پروژهها و مناطق مورد مطالعه خود مطرح کردند. دکتر قلینژاد «شناخت مردم، محیط، سابقه و آیندهنگری» را شرط اساسی برنامهریزی کارآمد دانست و تأکید کرد که تقویت اقتصاد محلات از طریق کسبوکارهای کوچک میتواند حضور پایدار مردم در بافتهای تاریخی را تضمین کند.
